Os sacrosantos sapoconchos galaicos están a desaparecer.

"O home absurdo é o que non cambia nunca"- Georges Benjamin Clemenceaus- (1841-1929)- Médico, xornalista e político francés.

Houbo un tempo no que a maior parte dos ríos e zonas húmidas da Gallaecia estiveron habitadas por unha especie de tartaruga de auga doce, o sapoconcho común ou europeo (Emys orbicularis), a día de hoxe, a especie sobrevive en contados puntos das provincias de Pontevedra e Ourense, Zamora e Norte de Portugal, ameazado pola persecución directa por parte do home, as especies invasoras e a alteración do seu hábitat natural.

Especie amplamente coñecida polos pobos do Noroeste ibérico, que lle otorgaban propiedades máxicas e relixiosas. A lenda conta que os sapoconchos eras sapos ou píntegas moi vellas ás que se lle endurecía a pel até o punto de crear unha cuncha. No tocante á relixión, a carne do sapoconcho, coma otras provintes dos meios acuáticos, estaba considerada apta para o consumo humano durante as vixilias da coresma. Asemade, en certas bisbarras os sapoconchos eran introducidos en fontes e pozos de auga como meio para potabilizar as augas para o consumo humano. De feito, aínda a día de hoxe, se atopan sapoconchos en minas de auga das provincias de Ourense e Pontevedra, temos constatada a presenza de exemplares nestas circunstancias en Ourense capital, en Dozón (Pontevedra) e en Chaves (Portugal).

Tendes asemade máis información sobre este feito en "Capitilo Cero", do xornalista Manuel Gago, que aborda o tema da tenencia de sapoconchos na Proba do Caramiñal.

Na actualidade o sapoconcho europeo (Emys orbicularis), é unha especie estrictamente protexida en todo o territorio peninsular. No tocante a Galicia, o sapoconcho está incluido no Catálogo Galego de Especies ameazadas coa categoría de "En Perigo de Extinción", e conta cun plan de recuperación propio, redactado e publicado hay xa uns cantos anos, que a día de hoxe aínda non ten sido desenrolado en tódolos seus puntos.

A tenor do publicado nos derradeiros tempos, nin sequera se coñecen todas a spoboacións que sobreviven da especie en Galicia. As tres que se coñecen, carecen na práctica de medidas efectivas de protección de garanticen a supervivencia da especie a medio e longo prazo. A poboación da provincia de Pontevedra parece a máis ameazada a nivel Galaico, e ten sufrido episodios de recheado de lagoas onde a especie se reproduce.

Parece necesario a implementación dun plan de conservación efectivo e ambicioso a nivel Galaico para a creación de novas poboacións reproductoras da especie e a consolidación das escasas poboacións que aínda sobreviven, puntos que sin ben foron especificados no correspondente plan de coservación, non foron desenrollados a día de hoxe.